تحلیل نقش جو مدرسه در شکلدهی هویت تحصیلی و ارتقای تعهد آموزشی دانشآموزان
کلمات کلیدی:
جو مدرسه, هویت تحصیلی, تعهد آموزشی, احساس تعلق, انگیزش تحصیلیچکیده
در دهههای اخیر، توجه پژوهشگران علوم تربیتی به نقش عوامل زمینهای و محیطی در تبیین رفتارها و پیامدهای تحصیلی دانشآموزان بهطور چشمگیری افزایش یافته است. جو مدرسه بهعنوان یکی از مهمترین مؤلفههای محیط آموزشی، مجموعهای از ادراکات مشترک دانشآموزان و کارکنان از روابط اجتماعی، ساختارهای سازمانی، شیوههای مدیریتی و فضای عاطفی حاکم بر مدرسه را در بر میگیرد که تأثیر مستقیمی بر شکلگیری هویت تحصیلی و میزان تعهد آموزشی فراگیران دارد. هدف این پژوهش، تحلیل سازوکارهای نقش جو مدرسه در تکوین هویت تحصیلی و ارتقای تعهد آموزشی دانشآموزان است. در این مطالعه، ابعاد مختلف جو مدرسه شامل حمایت معلمان، کیفیت روابط همسالان، احساس عدالت آموزشی، امنیت روانشناختی، مشارکت دانشآموزان در تصمیمگیری و ساختارهای انضباطی مدرسه مورد بررسی قرار گرفته و ارتباط آنها با مؤلفههای هویت تحصیلی از جمله احساس تعلق به مدرسه، ارزشگذاری به یادگیری، تصویر ذهنی از خودِ تحصیلی و اهداف آموزشی تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهد که جو مدرسه مثبت و حمایتی به شکل معناداری موجب تقویت هویت تحصیلی دانشآموزان و افزایش تعهد آموزشی آنان میشود. همچنین مشخص شد که جو مدرسه از طریق ایجاد احساس امنیت، تقویت اعتماد متقابل و افزایش مشارکت تحصیلی، انگیزش درونی و مسئولیتپذیری آموزشی را در دانشآموزان ارتقا میدهد. تحلیلها حاکی از آن است که مدارس برخوردار از رهبری مشارکتی، روابط انسانی گرم و ساختارهای انعطافپذیر، بستر مناسبی برای رشد هویت تحصیلی سالم و تعهد پایدار آموزشی فراهم میآورند. این پژوهش بر ضرورت توجه سیاستگذاران و مدیران آموزشی به بهبود کیفیت جو مدرسه و طراحی مداخلات سازمانی مؤثر در راستای ارتقای پیامدهای تحصیلی دانشآموزان تأکید میکند.
دانلودها
