تحلیل نقش آموزش مبتنی بر پروژه در توسعه مهارت‌های حل مسئله و خودتنظیمی یادگیری دانش‌آموزان در محیط‌های آموزشی نوین

چکیده

تحولات سریع نظام‌های آموزشی معاصر، ضرورت بازاندیشی در شیوه‌های تدریس سنتی و حرکت به سوی رویکردهای فعال و یادگیرنده‌محور را دوچندان ساخته است. یکی از مهم‌ترین این رویکردها، آموزش مبتنی بر پروژه است که با تأکید بر درگیری شناختی، مشارکت فعال و یادگیری معنادار، بستر مناسبی برای پرورش مهارت‌های اساسی دانش‌آموزان فراهم می‌آورد. هدف این مطالعه، تبیین نقش آموزش مبتنی بر پروژه در توسعه مهارت‌های حل مسئله و خودتنظیمی یادگیری در دانش‌آموزان و تحلیل سازوکارهای تأثیرگذاری این رویکرد در محیط‌های آموزشی نوین است. در این پژوهش، با تحلیل نظام‌مند یافته‌های پژوهشی معتبر، ابعاد مختلف آموزش مبتنی بر پروژه از جمله ساختار فعالیت‌ها، نقش معلم، نوع تعاملات یادگیرندگان، و تأثیر آن بر فرآیندهای شناختی و فراشناختی دانش‌آموزان بررسی شده است. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که آموزش مبتنی بر پروژه با ایجاد موقعیت‌های واقعی یادگیری، موجب ارتقای توانایی دانش‌آموزان در تعریف مسئله، تولید راه‌حل‌های متنوع، ارزیابی گزینه‌ها و انتخاب راهبردهای مؤثر می‌شود. همچنین این رویکرد از طریق تقویت برنامه‌ریزی، پایش پیشرفت و خودارزیابی، به شکل معناداری خودتنظیمی یادگیری را در دانش‌آموزان توسعه می‌دهد. یافته‌ها حاکی از آن است که محیط‌های آموزشی نوین که از فناوری‌های تعاملی و طراحی‌های یادگیری انعطاف‌پذیر بهره می‌گیرند، اثربخشی آموزش مبتنی بر پروژه را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. این پژوهش بر اهمیت تلفیق نظام‌مند آموزش مبتنی بر پروژه در برنامه‌های درسی و توانمندسازی معلمان برای اجرای مؤثر این رویکرد تأکید دارد و پیشنهادهایی کاربردی برای سیاست‌گذاران آموزشی، برنامه‌ریزان درسی و مدیران مدارس ارائه می‌کند.